Stel je een kind voor dat buiten leert, met modder aan de handen en zon op het gezicht, terwijl het ontdekt hoe alles met elkaar samenhangt. In de natuur komt leren tot leven. Daar groeit nieuwsgierigheid, concentratie en verwondering. Daar leren kinderen niet alleen over de wereld, maar ook hun plaats daarin. En buitenschools leren in de natuur versterkt bovendien andere vakken: taal, rekenen en sociaal-emotionele ontwikkeling krijgen er een stevige impuls door.

Het onderwijs staat voor grote uitdagingen én grote kansen. Of het nu gaat om primair, voortgezet, middelbaar of hoger onderwijs: overal werken opleidingen en instellingen dagelijks aan taal, rekenen, persoonlijke vorming en burgerschap. Tegelijkertijd groeit het besef dat leren pas echt tot bloei komt wanneer hoofd, hart en handen met elkaar verbonden zijn. Natuur speelt daarin een belangrijke rol.

De nieuwe provinciale weg N346 in Lochem is een belangrijke schakel tussen de Achterhoek, de A1 en de Stedendriehoek (Deventer, Zutphen en Apeldoorn). De N346, laat zien dat natuurinclusiviteit een integraal onderdeel kan zijn van een infrastructuurproject. De ruimtelijke inpassing in het groene landschap van de Achterhoek was één van de belangrijkste doelstellingen.

Met een ontwerp van een golfremmende vooroever in het IJsselmeer laten Haskoning en Waterschap Zuiderzeeland zien dat waterveiligheid, natuurontwikkeling en recreatie uitstekend hand in hand kunnen gaan. Het project combineert technische innovatie met ecologische meerwaarde – en dat leverde verrassend veel op.

Steeds meer professionals en organisaties zien dat de natuur een oplossing kan zijn voor veel maatschappelijke uitdagingen. Daarom wordt 8, 9 en 10 december de allereerste Natuurinclusief Manifestatie 2025 (NiM25) gehouden. Hier komen honderden partijen samen om elkaar te inspireren, van elkaar te leren en stappen te zetten naar een natuurinclusieve samenleving. Van bedrijven, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties tot jonge professionals, wetenschappers en burgerinitiatieven: iedereen die een bijdrage willen leveren aan natuurinclusiviteit is welkom.

De nieuwe wijk Rijnvliet in Leidsche Rijn Utrecht is een mooi voorbeeld van een inclusieve gebiedsontwikkeling, waarbij de gemeente Utrecht, het schoolbestuur SPO Utrecht en kinderopvangorganisatie Kind&co vanaf de visiefase hebben samengewerkt. Het laat zien hoe een ruimtelijke, maatschappelijke, pedagogische en natuurinclusieve ontwikkeling hand in hand kunnen gaan, als de betrokken partijen elkaar op tijd vinden en inspireren.

Een uitnodigende schakel tussen de nieuwe woonwijk en de Amsterdamse Poort. Zo omschrijft Dura Vermeer de nieuwe natuurinclusieve brug in Amsterdam Zuidoost. Bij de nieuwe brug en kademuur in project Amsterdam Hogehil werkte Dura Vermeer samen met een breed team van partners. Het ontwerp is in nauwe samenwerking gemaakt met ingenieursbureau ipv Delft. Ook waren anderen betrokken, zoals FiberCore die de kademuur gerobotiseerd metselde en Nepocon die de constructie beoordeelde. Iedereen bracht van het begin integraal zijn eigen expertise in, van constructie tot ecologie en ontwerp.

Er gebeurt al veel op het vlak van het natuurinclusief maken van recreatieterreinen. De afgelopen jaren zijn een aantal tools ontwikkeld om hiermee concreet aan de slag te gaan. Denk bijvoorbeeld aan de cursus Natuurinclusief Ondernemen, de aanpak Natuur op je park en het Green Key-certificaat Natuurinclusief Ondernemen. Ontzettend positief dat onze sector op deze manier in beweging is. Toch hoor ik af en toe ‘de onderzoeker’ in mij de volgende vraag stellen: zijn we wel op de goede weg? En hoe zien we of dat zo is? Hebben we aan het eind van 2026 voortgang geboekt op al onze recreatieterreinen?

Vanuit het Collectief Natuurinclusief wordt gepleit voor een breder perspectief op burgerschap, vanuit het besef dat mensen onlosmakelijk verbonden zijn met de natuur. Vorige week hebben 30 docentennetwerken, jongerenorganisaties en maatschappelijke organisaties hun visie en zorgen hierover gedeeld met leden van de Tweede Kamer.

De A12 tussen Veenendaal, Ede en Grijsoord was jarenlang een scheidslijn in het landschap. Tijdens de verbreding van de weg greep Heijmans de kans om daar verandering in te brengen. Jan Willem Burgmans, programmamanager Biodiversiteit bij Heijmans vertelt ons meer.

In de toekomstige woonwijk ‘Aan de Vallei’ in Roermond draait het om een natuurinclusieve en gezonde leefomgeving. Het mooiste en meteen het meest uitdagende voor ontwikkelingsmanager Danny Salmans? Iedereen enthousiasmeren over het gedachtegoed van de wijk.

Maak kennis met Daphne Teeling, de nieuwe domeinleider Bedrijventerreinen bij Collectief Natuurinclusief. Wat is haar visie op natuurinclusieve bedrijventerreinen? Ze vertelt het ons.

Een schoolgebouw en schoolplein zijn veel meer dan stenen en speeltoestellen. Ze vormen de leef- en leeromgeving van kinderen, plekken waar gezondheid, ontwikkeling en natuur samenkomen. Steeds meer gemeenten en schoolbesturen zoeken naar manieren om die omgeving natuurinclusief te maken. Maar hoe doe je dat in de praktijk?

In het najaar van 2024 is ter verkenning met zeven plattelandsondernemers in Nederland gesproken over de kansen en uitdagingen voor Ademruimte binnen hun bedrijf. Vijf van deze ondernemers vertellen hoe zij natuur, landbouw, gezondheid en recreatie combineren.

Op 5 september 2025 lanceerde Collectief Natuurinclusief de ‘Handleiding Natuurinclusief Financieren en Investeren’ – een praktische gids voor financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen, die natuurinclusiviteit willen integreren in hun financierings- en investeringsbeslissingen. De handleiding gaat in op wat een natuurinclusieve financiering en investering inhoudt en hoe dit bewerkstelligd kan worden.

Een gezonde maaltijd in een ziekenhuis of zorginstelling lijkt vanzelfsprekend. Maar wie goed kijkt naar de herkomst van het voedsel, ziet dat het vaak uit ketens komt die weinig bijdragen aan biodiversiteit, eerlijke prijsvorming of natuurherstel. Dat moet anders, vindt Collectief Natuurinclusief. Samen met MVO Nederland en zorginstellingen is daarom het initiatief Oogsten van Gezondheid gestart. Silke de Jong, projectleider bij MVO Nederland, vertelt meer over het initiatief.

Veranderkracht is een initiatief van de werkgroep ‘Onderwijs voor een natuurinclusieve arbeidsmarkt’ in het Collectief Natuurinclusief. Het magazine brengt inspirerende verhalen uit verschillende domeinen samen, van onderwijs tot landbouw en van gezondheid tot de financiële sector.

Op woensdag 3 september presenteert het consortium achter het project ‘EcoCertified Solar Parks’ de uitkomsten van vier jaar onderzoek naar natuurinclusieve zonneparken. Het resultaat: een onafhankelijk kwaliteitslabel voor nieuwe zonneparken dat niet alleen duurzame en autonome energieproductie garandeert, maar ook aantoonbare meerwaarde oplevert voor bodemkwaliteit, biodiversiteit en het landschap.

Maak kennis met Hermen Vreugdenhil, de nieuwe domeinleider landbouw bij Collectief Natuurinclusief. Wat is zijn visie op natuurinclusieve landbouw? Hij vertelt het ons.

Dick van den Oever is fund director van het ASR Dutch Farmland Fund en is lid van de werkgroep verdienvermogen van het Collectief Natuurinclusief. Hij is zeer te spreken over de eerste bijeenkomsten van de groep die volgens hem goed is samengesteld, divers is en ‘snel to the point’ komt en zo dieper tot de kern doordringt. a.s.r. real estate beloont haar boeren voor duurzaamheidsstappen met korting op hun pacht en past daarmee uitstekend bij de werkgroep.